Sau hơn 30 năm tiến hành cải cách và mở cửa, Trung Quốc đã đạt được nhiều thành tựu to lớn trên nhiều lĩnh vực. Đến nay, tổng sản phẩm quốc dân của Trung Quốc đã đứng thứ hai trên thế giới, dự trữ ngoại tệ đứng hàng đầu thế giới, Trung Quốc đã có một vị thế mới trên trường quốc tế. Chính sách và chiến lược ngoại giao của Trung Quốc có những ảnh hưởng nhất định đối với khu vực và thế giới. Vì vậy các nước trong khu vực và trên thế giới không chỉ quan tâm, theo dõi đến những thành tựu phát triển của Trung Quốc, mà còn quan tâm nghiên cứu, tham khảo chiến lược và chính sách ngoại giao của Trung Quốc.
Tuy nhiên, quan hệ quốc tế châu Á – Thái Bình Dương hiện tại đang rất “nóng” với quá trình dịch chuyển quyền lực giữa một bên là Trung Quốc - cường quốc đang trỗi dậy, còn bên kia là Mỹ - cường quốc truyền thống. Và Việt Nam - với tư cách một quốc gia có vị trí chiến lược và vai trò quốc tế đang nổi lên rất nhanh - cần phải xử lý thực sự khôn khéo trong môi trường chính trị khu vực đầy biến động như thế. Do đó, việc nghiên cứu về tình hình Trung Quốc, trong đó có chính sách ngoại giao của Trung Quốc và các nước khác rất cần thiết đối với chúng ta. Trên tinh thần và ý nghĩa đó Thái Hà Books và Nhà xuất bản Công an nhân dân xuất bản cuốn sách tham khảo Bàn về Trung Quốc (On China) của Tiến sĩ Henry A. Kissinger, nguyên cố vấn An ninh quốc gia kiêm Ngoại trưởng Hoa Kỳ dưới thời các tổng thống Richard Nixon và Gerald Ford (1968-1975); thể hiện chính sách ngoại giao với nước lớn của Mỹ và Trung Quốc. Để bạn đọc dễ tiếp cận các luồng thông tin khác nhau, chúng tôi tạm để nguyên một số nhận định, đánh giá của ông Henry Kissinger có thể trái chiều với nhiều học giả khác và chúng ta. Hy vọng cuốn sách là tài liệu tham khảo cho cán bộ, chiến sĩ Công an và độc giả hiểu được những quan điểm trái chiều về cân bằng quyền lực toàn cầu trong thế kỷ XXI, về một Trung Quốc từ truyền thống đến hiện đại… từ đó góp phần nâng cao nhận thức, góp phần đấu tranh chống những quan điểm tư tưởng sai trái với quan điểm, đường lối của Đảng và Nhà nước nhằm làm thất bại âm mưu và thủ đoạn hoạt động “diễn biến hòa bình” gây bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.
Mục lục:
LỜI GIỚI THIỆU
LỜI NÓI ĐẦU
GHI CHÚ VỀ CÁCH VIẾT CỦA NGƯỜI TRUNG QUỐC
PHẦN MỞ ĐẦU
Chương 1:
TÍNH ĐƠN NHẤT CỦA TRUNG QUỐC
Kỷ nguyên vượt trội của Trung Quốc
Khổng giáo
Những khái niệm vệ quan hệ quốc tế: Thiên vị hay công bằng?
Chính sách thực dụng của người Trung Quốc và Binh pháp Tôn Tử
Chương 2:
VẤN ĐỀ NGHI THỨC KHẤU ĐẦU VÀ CHIẾN TRANH NHA PHIẾN
Phái đoàn Macartney
Đụng độ giữa hai trật tự thế giới: Chiến tranh nha phiến
Thuật ngoại giao của nhà Thanh: Xoa dịu “phiên”
Chương 3:
TỪ ĐỈNH CAO XUỐNG VỰC SÂU
Kế hoạch chi tiết của Vệ Uyên: “Dùng ‘phiên’ chống ‘phiên’”, học hỏi kỹ thuật của họ
Uy quyền xói mòn: Những cuộc nội loạn và thách thức của ngoại bang
Chống đỡ sự suy sụp
Thách thức của Nhật Bản
Triều Tiên
Sự nổi dậy của Nghĩa Hòa Đoàn và Kỷ nguyên mới của Chiến quốc
Chương 4:
CUỘC CÁCH MẠNG LIÊN TỤC CỦA MAO
Mao và Thế giới Đại đồng
Mao và những quan hệ quốc tế: “Không Thành Kế”, Thuyết răn đe của Trung Quốc và tìm kiếm lợi thế tâm lý
Cách mạng liên tục và người dân Trung Quốc
Chương 5:
THUẬT NGOẠI GIAO TAM GIÁC VÀ CHIẾN TRANH TRIỀU TIÊN
Acheson và miếng mồi Chủ nghĩa Tito Trung Hoa
Kim Nhật Thành và Chiến tranh bùng nổ
Sự can thiệp của Mỹ: Chống xân lược
Những phản ứng của Trung Quốc: Cách tiếp cận mới với Thuyết răn đe
Đối đầu Trung - Mỹ
Chương 6:
TRUNG QUỐC ĐỐI ĐẦU CẢ HAI SIÊU CƯỜNG QUỐC
Khủng hoảng Eo biển Đài Loan lần thứ Nhất
Đoạn tuyệt Ngoại giao với Mỹ
Mao, Khrushchev và rạn nứt quan hệ Trung – Xô
Khủng hoảng Eo biển Đài Loan lần thứ Hai
Chương 7:
MỘT THẬP NIÊN KHỦNG HOẢNG
Đại ngảy vọt
Tranh chấp Biên giới Himalaya và Chiến tranh Trung - Ấn năm 1962
Cách mạng Văn hóa
Có chặng một cơ hội đã mất?
Chương 8:
ĐƯỜNG ĐẾN HÒA GIẢI
Chiến lược của Trung Quốc
Chiến lược của Mỹ
Những bước đi đầu tiên - Đụng độ tại sông Ussuri
Chương 9:
NỐI LẠI CÁC QUAN HỆ: NHỮNG CUỘC CHẠM TRÁN ĐẦU TIÊN VỚI MAO VÀ CHU
Chu Ân Lai
Nixon tại Trung Quốc: Cuộc giặp gỡ với Mao
Đối thoại Nixon – Chu Ân Lai
Thông cáo Báo chí Thượng Hải
Sau cơn chấn động
Chương 10:
GẦN NHƯ LÀ LIÊN MINH: NHỮNG CUỘC ĐỐI THOẠI VỚI MAO
“Đường Chân trời”: Trung Quốc tiếp cận Chính sách ngăn chặn
Tác động của vụ Watergate
Chươgn 11:
SỰ KẾT THÚC CỦA KỶ NGUYÊN MAO
Khủng hoảng tiếp nối
Chu Ân Lai sụp đổ
Những cuộc gặp cuối cùng với Mao: Những con chim Nhạn và Cơn bão đang đến gần
Chương 12:
ĐẶNG TIỂU BÌNH VỮNG CHÃI
Đặng lần đầu tiên trở lại nắm quyền
Cái chết của những nhà lãnh đạo – Hoa Quốc Phong
Sự kế tục của Đặng – “Cải cách và Mở cửa”
Chương 13:
“SỜ MÔNG CỌP” - Chiến tranh Việt Nam lần thứ Ba
Việt Nam: Nước đánh bại những cường quốc
Chính sách Ngoại giao của Đặng - Đối thoại với Mỹ và bình thường hóa quan hệ
Những chuyến đi của Đặng
Chuyển thăm Mỹ của Đặng và định nghĩa mới về liên minh
Chiến tranh Việt Nam lần thứ ba
Chương 14:
REAGAN VÀ BÌNH THƯỜNG HÓA ĐÃ ĐẾN
Các thương vụ vũ trang với Đài Loan và Thông cáo Báo chí thứ Ba
Trung Hoa và các siêu cường quốc - Thế cân bằng mới
Chương trình cải cách của Đặng
Chương 15:
THIÊN AN MÔN
Các thế tiến thoái lưỡng nan của Mỹ
Tranh cãi về Phương Lệ Chi
Các báo cáo 12 đến 24 chữ
Chương 16:
CẢI CÁCH KIỂU GÌ? Chuyến du Nam của Đặng
Chương 17:
CHUYẾN ĐI THĂNG TRẦM HƯỚNG ĐẾN SỰ HÒA HỢP MỚI
Kỷ nguyên Giang Trạch Dân
Trugn Quốc và một Liên bang Xô Viết đang tan rã
Chính quyền Clinton và Chính sách của Trung Quốc
Khủng hoảng Eo biển Đài Loan lần thứ Ba
Sự trỗi dậy của Trung Quốc và những phản ánh của Giang
Chương 18:
THIÊN NIÊN KỶ MỚI
Những khác biệt về quan điểm
Làm sao để xác định cơ hội chiến lược
Tranh luận về số phanạ dân tộc – Quan điểm chiến thắng
Đới Bỉnh Quốc – Tái khẳng định trỗi dậy hòa bình
Phần kết:
LỊCH SỬ CÓ LẶP LẠI CHÍNH NÓ
Biên bản ghi nhớ Crowe
Hướng đến một Cộng đồng Thái Bình Dương?
Lời bạt
Một cuộc giao tranh không thể tránh khỏi?
Từ đây chúng ta đi về đâu?
Tác giả:
Henry Kissinger (27/05/1923). Là nhà ngoại giao người Mỹ gốc Đức và Đức gốc Do Thái
Là người đạt giải Nobel Hòa bình năm 1973 và Huy chương Tổng thống về tự do.
Nguyên là ngoại trưởng Hoa Kỳ, hiện là Chủ tịch Hiệp hội Kissinger Inc.
Là tác giả của nhiều cuốn sách bán chạy nhất thế giới về ngoại giao